ΧΕΡΣΟΒΙΟΙ      ΚΑΒΟΥΡΕΣ

Το Νησί των Χριστουγέννων, μια σχεδόν αδιόρατη κουκκίδα στον Ινδικό Ωκεανό, βρίσκεται 350 χλμ. βόρεια της Ιάβας. Κάθε Νοέμβριο, όταν οι μουσώνες σκοτεινιάζουν τον ουρανό και η υγρασία μουλιάζει τη γη, το νησί βάφεται κόκκινο και πάλλεται στο ρυθμό των εκατομμυρίων πλασμάτων που είναι αποφασισμένα να κάνουν μια μετανάστευση η οποία πιθανότατα θα αποβεί μοιραία.

ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Οι θρυλικοί χερσόβιοι κόκκινοι κάβουρες του Νησιού των Χριστουγέννων ζουν μοναχικά σχεδόν όλο το χρόνο, στα δάση της βροχής στο κεντρικό οροπέδιο του νησιού. Σαρώνουν το έδαφος σαν ηλεκτρικές σκούπες, καταβροχθίζοντας τα πεσμένα φύλλα, τα άνθη και τα δενδρύλλια. Τα αποφάγια τους δρουν ως λίπασμα, ανακυκλώνοντας τις θρεπτικές ουσίες, ενώ οι φωλιές τους βοηθούν στην αναζωογόνηση και στον αερισμό του εδάφους. Καθώς η εποχή της ξηρασίας αντλεί την πολύτιμη για την επιβίωσή τους υγρασία από τον αέρα, οι κάβουρες τρυπώνουν σε μοναχικές φωλιές, τις οποίες σφραγίζουν με πολλά φύλλα ώστε να παγιδέψουν στο εσωτερικό την υγρασία. Εκεί μένουν δύο ή τρεις μήνες.

Με τις πρώτες σταγόνες της βροχής, στα τέλη Οκτωβρίου ή Νοεμβρίου, ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια και ξεκινούν την ετήσια πορεία τους προς την θάλασσα. Οι βροχές πυροδοτούν την επιθυμία τους για μετανάστευση, αλλά και οι ορμόνες παίζουν το ρόλο τους. Με την επικείμενη σκληρή δοκιμασία της μετανάστευσης, οι χερσόβιοι κάβουρες χρειάζονται όλη τους την ενέργεια.

Αφού περάσουν τις ασβεστολιθικές αναβαθμίδες που κυκλώνουν το κεντρικό οροπέδιο και κάνουν το νησί να μοιάζει με τούρτα, κατευθύνονται προς τις παράλιες αναβαθμίδες κατά μήκος της βορειοδυτικής ακτής, αρκετά χιλιόμετρα και 200 μ. χαμηλότερα. Δεν έχει διασαφηνιστεί τι είναι αυτό που τους καθοδηγεί, ωστόσο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πρόκειται για οπτικά ερεθίσματα και για μια διαδρομή γνωστή από το παρελθόν. Επίσης, ισχυρίζονται ότι παίζει κάποιο ρόλο το πολωμένο φως, καθώς και οι δέκτες μαγνητικού πεδίου που διαθέτουν.

Τα μεγαλόσωμα αρσενικά προπορεύονται. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία γνωρίζουν το συντομότερο δρόμο προς τη θάλασσα, προς τις ακτές που γεννήθηκαν. Διαγράφουν την πορεία τους τις ώρες της ημέρας που έχει δροσιά, το πρωί και αργά το απόγευμα. Η ζέστη είναι ο μεγαλύτερός τους εχθρός, καθώς τους αφυδατώνει. Ενστικτωδώς λοιπόν την αποφεύγουν, αλλά δεν είναι καθόλου εύκολο να αντιμετωπίσουν τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά, αν και υπάρχουν ταμπέλες που δηλώνουν τη διαδρομή των καβουριών και έχουν κατασκευαστεί σήραγγες γι’ αυτά κάτω από τους δρόμους κατά μήκος της διαδρομής που ακολουθούν. Οι παίκτες του γκολφ στα τοπικά γήπεδα γνωρίζουν επίσης ότι τα κόκκινα μαλακόστρακα έχουν δικαίωμα να περάσουν από εκεί.

 Μεγαλύτερος κίνδυνος όμως για τους χερσόβιους κάβουρες είναι τα κίτρινα μυρμήγκια (Anoplolepis gracilipes) – ιθαγενές είδος της Αφρικής που εισήχθη σε κάποια νησιά του Ειρηνικού. Αδίστακτοι και μεθοδικοί δολοφόνοι, τα μυρμήγκια ψεκάζουν μυρμηκικό οξύ στα μάτια και στην στοματική κοιλότητα των καβουριών και μετά επιτίθενται μαζικά. Ωστόσο, δεν τρέφονται μόνο με κάβουρες. Καθώς είναι κοινωνικά ζώα, συνεργάζονται, σχηματίζουν υπεραποικίες, και επιτίθενται και σε μεγαλύτερα ζώα. Οι χερσόβιοι κάβουρες δεν είναι ισάξιοι αντίπαλοί τους, αφού μέσα σε τρεις δεκαετίες έχουν αποδεκατίσει τον πληθυσμό τους.

Τα μυρμήγκια, εκτός του ότι πλήττουν τον πληθυσμό των καβουριών, επηρεάζουν και το οικοσύστημα του νησιού. Πιάνουν και έντομα της οικογένειας Coccoidea που ζουν στο δάσος της βροχής, τα προστατεύουν και τρέφονται με τις μελιτώδεις εκκρίσεις τους. Η αύξηση του πληθυσμού και η διαβίωση των εντόμων στις φωλιές των μυρμηγκιών ενισχύει την ανάπτυξη της μούχλας στις ρίζες, που με τη σειρά της οδηγεί στο θάνατο των δέντρων. Και οι χερσόβιοι κάβουρες όμως κάνουν κακό στο δάσος, καθώς απομυζούν τα νεαρά φυτά που θα αναγεννιούνταν και θα αποτελούσαν τη χαμηλή βλάστηση. Χάρη στα επιθετικά μυρμήγκια το δάσος, μπορεί να ωφελείται από τη μείωση του αριθμού των καβουριών, ωστόσο τα οικοσυστήματα είναι περίπλοκοι οργανισμοί. Όταν η ισορροπία τους διαταράσσεται, οι συνέπειες είναι αδύνατον να προβλεφθούν.

Εν τω μεταξύ, οι χερσόβιοι κάβουρες συνεχίζουν το μακρύ ταξίδι τους προς την θάλασσα. Οι περισσότεροι διανύουν λιγότερα  από 800 μ. τη μέρα, αλλά η ταχύτητά τους εξαρτάται από τις βροχές. Όταν οι μουσώνες έρχονται στην ώρα τους, τότε οι κάβουρες κινούνται με πιο χαλαρό ρυθμό και στην διαδρομή τρώνε κιόλας. Όταν όμως οι βροχές καθυστερούν, το οδοιπορικό τους γίνεται αγώνας ταχύτητας προς την θάλασσα. Χωρίς τις δυνατές βροχοπτώσεις, πεθαίνουν από αφυδάτωση και εξάντληση πριν φτάσουν στην ακτή.

Υπό ιδανικές συνθήκες, τα πρώτα αρσενικά χρειάζονται μια βδομάδα για να φτάσουν στις παραλιακές αναβαθμίδες. Το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι να πάνε προς τη θάλασσα για αν απολαύσουν την αναζωογονητική υγρασία και το αλάτι από τα κύματα, τις παλιρροϊκές λιμνούλες, την υγρή άμμο και τα βράχια. Μετά επιστρέφουν στις αναβαθμίδες, όπου σκάβουν με μανία τις φωλιές για το ζευγάρωμα, μερικές φορές πολύ κοντά τη μία στην άλλη. Η μάχη για την επικράτεια μπορεί να είναι βίαιη, ακόμη και θανάσιμη. Έπειτα από κάνα δυο μέρες τα θηλυκά καταφθάνουν και ζευγαρώνουν με τα αρσενικά.

Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία του ζευγαρώματος, τα αρσενικά αφήνουν τις φωλιές και ξεκινούν την αντίστροφη μετανάστευση, προς το δασωμένο κέντρο του νησιού. Τα θηλυκά παραμένουν στη φωλιά τους και τρεις μέρες μετά το ζευγάρωμα καθένα από αυτά γεννά περίπου 100.000 αυγά. Τις επόμενες 12 μέρες παραμένουν στην προστατευτική υγρασία της φωλιάς, καθώς τα αυγά ωριμάζουν στο γεννητικό σάκο τους.

Μία με δύο μέρες κατά το τελευταίο τέταρτο της Σελήνης τα «κυοφορούντα» θηλυκά βγαίνουν στην επιφάνεια. Η μετανάστευση των χερσόβιων καβουριών είναι συγχρονισμένη με αυτή τη φάση της Σελήνης, κατά την οποία η στάθμη της θάλασσας αυξομειώνεται ελάχιστα μεταξύ πλημμυρίδας και άμπωτης. Στα λιγοστά σκιερά σημεία πάνω από την ακτογραμμή τα θηλυκά στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο, σχηματίζοντας κατακόκκινα βουνά που εκπέμπουν έναν απόκοσμο ήχο. Τη νύχτα ξεκινά η τελική πορεία προς την θάλασσα, που κορυφώνεται με μια απερίσκεπτη εφόρμηση στο κύμα. Σαν να χορεύουν σε σχηματισμό ζιγκ-ζαγκ και κάμπτοντας την κοιλία για να σπάσουν τον σάκο με τα αυγά, απελευθερώνουν μάζες από μικροσκοπικές προνύμφες στον ωκεανό. Αυτό συνεχίζεται για πέντε ή έξι μέρες. Ορισμένα θηλυκά προσπαθούν να απελευθερώσουν τα αυγά τους από βράχια ύψους 6 μ. πάνω από τη θάλασσα. Κάποια επιτυγχάνουν αυτόν τον επικίνδυνο ελιγμό, ενώ άλλα χάνουν τη ζωή τους.

Αυτή είναι μόνο μία από τις τραγικές συνέπειες αυτής της συχνά μοιραίας μετανάστευσης. Φαλαινοκαρχαρίες, σαλάχια μάντα και άλλα ψάρια καταβροχθίζουν τις κόκκινες προνύμφες καθώς η παλίρροια και το κύμα τις παρασύρουν στη θάλασσα. Οι προνύμφες πρέπει να επιβιώσουν 25 ημέρες στον ωκεανό μέχρι να φτάσουν στο στάδιο της μεγαλόπης, κατά το οποίο θα μοιάζουν με μικροσκοπικές γαρίδες με μεγάλα μάτια. Αν τα καταφέρουν, θα επιστρέψουν στο νησί, θα παραμείνουν μία με δύο μέρες κοντά στην ακτή και θα μεταμορφωθούν σε μικροσκοπικούς κάβουρες.

Τελικά, οι μικροσκοπικοί επιζήσαντες, διαμέτρου μισού εκατοστού, βγαίνουν από τη θάλασσα. Τις περισσότερες χρονιές όμως δεν υπάρχουν επιζήσαντες και η επίπονη διαδικασία της μετανάστευσης αποδεικνύεται μάταιη. Ωστόσο, κάθε ένα με δύο χρόνια, σε διάστημα μιας δεκαετίας, εκατομμύρια μικροσκοπικά καβούρια καταφέρνουν να φτάσουν στη στεριά. Ο αριθμός τους είναι αρκετός για να διασφαλιστεί η επιβίωση του είδους-αν φυσικά οι ερωδιοί και οι τσίχλες, η κλιματική αλλαγή, τα κίτρινα μυρμήγκια και οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν ανακόψουν οριστικά την πορεία τους προς την θάλασσα.

Τα κόκκινα καβούρια του Νησιού των Χριστουγέννων

Κίτρινα μυρμήγκια (Anoplolepis gracilipes)
ο κύριος εχθρός των κόκκινων καβουριών

ΦΑΛΑΙΝΕΣ ΦΥΣΗΤΗΡΕΣ

Οι φάλαινες φυσητήρες είναι ζώα… των άκρων, που περιπλανούνται στις εσχατιές του κόσμου. Πρόκειται για τεράστια ζώα, τους μεγαλύτερους θηρευτές που ζουν σήμερα , ο εγκέφαλος των οποίων είναι μεγαλύτερος από κάθε άλλου ζώου. Οι φάλαινες Physeter macrocephalous (ή Physeter catodon) περνούν τα τρία τέταρτα περίπου της ζωής τους στο σκοτάδι, υπομένοντας την πίεση στα βάθη των ωκεανών, μερικές φορές βουτώντας έως και τρία χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας για αναζήτηση τροφής.
ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΒΑΘΗ
Το πλανητικό ρολόι επηρεάζει τις κινήσεις των κητωδών αυτών θηλαστικών, όπως και των μικρότερων πλασμάτων. Μία φορά το χρόνο τα αρσενικά σταματούν τη μοναχική τους περιπλάνηση και κατευθύνονται προς τα θερμότερα ύδατα. Όπου ζουν θηλυκά και νεαρές φάλαινες. Αναδυόμενα αργά από τα βάθη, δηλώνουν την παρουσία τους με μια αλληλουχία αργών «κλικ» , τα οποία μοιάζουν με ηχητικά κύματα, είναι τόσο δυνατά , που τα θηλυκά τα ακούν από απόσταση 50 χιλιομέτρων.
Τα «κλικ» των φυσητήρων, ο δυνατότερος ήχος  που παράγει ζώο, βγαίνουν από το τεράστιο ρύγχος τους, που καταλαμβάνει περίπου το ¼ του μήκους του σώματός τους και τυλίγεται γύρω από την κοιλότητα που είναι γεμάτη κηρώδη ουσία. Κάποια «κλικ» εμφανίζουν μοτίβο και σχηματίζουν μια μορφή κώδικα, με τον οποίο προφανώς επικοινωνούν τα κήτη μεταξύ τους. Όμως, τα αργά «κλικ» παραμένουν ένα μυστήριο. Μήπως οι φάλαινες χρησιμοποιούν τον ηχητικό εντοπισμό για να αποφύγουν άλλες φάλαινες ή πλοία, να απομακρύνουν άλλα αρσενικά ή να δηλώσουν την παρουσία ή το μέγεθός τους στα θηλυκά;
Όποιος και αν είναι ο σκοπός των «κλικ», τα θηλυκά σίγουρα τα ακούν και αναμένουν την άφιξη των αρσενικών πριν δουν τις σκιές από τις τεράστιες φιγούρες τους. Με μήκος σχεδόν 20 μ. και βάρος περίπου 50 τόνους, τα αρσενικά, με συντροφιά τα θηλυκά και τα μικρά, είναι οι απόλυτοι ευγενικοί γίγαντες. Καθώς τα αρσενικά σμίγουν με τα κοπάδια των θηλυκών και των νεαρών φαλαινών, γίνονται το «επίκεντρο της προσοχής», αναφέρει ο ειδικός στα κητώδη Τζόναθαν Γκόρντον.
Τα αρσενικά, όλο και πιο μοναχικά στις περιπλανήσεις τους καθώς γερνούν, διασκεδάζον το γεγονός ότι μια φορά το χρόνο γίνονται το επίκεντρο της προσοχής, πιάνοντας μερικές φορές απαλά τα μικρά στα τεράστια σαγόνια τους. Ακόμη και η παρουσία άλλων αρσενικών στην περιοχή αναπαραγωγής δεν φαίνεται να ενοχλεί κάθε αρσενικό. Οποιαδήποτε αψιμαχία μεταξύ αντιπάλων είναι σπάνια και τελειώνει πολύ γρήγορα. Αντί να μάχονται, πολλές φορές τα πιο νεαρά αρσενικά υποδέχονται το ένα το άλλο με χτυπήματα, τα οποία  σε μας φαίνονται σαν ένδειξη στοργής ή σαν να έχουν σεξουαλικό χαρακτήρα.
Τα τριψίματα του ρύγχους και τα χάδια που απολαμβάνουν τα αρσενικά στις περιοχές αναπαραγωγής είναι κομμάτι της καθημερινότητας των θηλυκών και των νεότερων φαλαινών. Ζουν κοινωνικά, ταξιδεύοντας σε ομάδες των 20-30 ατόμων, μακρινούς συγγενείς των θηλυκών. Αυτές οι «αδερφές», οι «ξαδέρφες» και οι «θείες» συνεργάζονται για την εύρεση τροφής και την φροντίδα των μικρών, συμμετέχοντας ακόμη και στο θηλασμό άλλων μικρών. Ενώ τα περισσότερα μέλη της ομάδας καταδύονται για αναζήτηση τροφής, ένα θηλυκό ή νεαρό άτομο παραμένει στην επιφάνεια με τα ευάλωτα μικρά.
Στο παρελθόν οι φαλαινοθήρες αποτελούσαν τη μεγαλύτερη απειλή για τους φυσητήρες, καθώς τους κυνηγούσαν για το λίπος και την πολύτιμη κηρώδη ουσία τους.
 Σήμερα που η φαλαινοθηρία έχει περιοριστεί αρκετά, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους φυσητήρες είναι οι φάλαινες δολοφόνοι (όρκες). Όπως και οι φυσητήρες, έτσι και οι θηλυκές όρκες είναι κοινωνικά ζώα, ταξιδεύουν σε συγγενικές ομάδες και είναι δεινοί θηρευτές. Οι επιθέσεις τους είναι καλά οργανωμένες και μπορούν να αναμετρηθούν με πολύ μεγαλύτερες φάλαινες αν τα μικρά τους απειλούνται.
Οι φυσητήρες είναι και αυτοί αξιόλογοι θηρευτές και, στο σύνολο, η τροφή που καταναλώνουν ετησίως ισοδυναμεί με την παγκόσμια αλιευτική παραγωγή. Κάθε μέρα, για 18 περίπου ώρες, αυτοί οι οδοντωτοί γίγαντες αναζητούν τροφή πολύ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, κυνηγώντας μεγάλα καλαμάρια που ζουν στα βάθη. Τις υπόλοιπες 6 ώρες της μέρας τα κοπάδια των φυσητήρων συγκεντρώνονται στην επιφάνια για παιχνίδια, χάδια και επαφή με άλλα άτομα.
Τα θηλυκά αναπαράγονται με αργό ρυθμό, γεννώντας μία φορά κάθε 4 με 20 χρόνια. Κάθε νεογνό είναι σημαντικό για την επιβίωση του είδους και το φροντίζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την ενηλικίωση. Όταν τα αρσενικά φτάσουν σε ηλικία 10 ετών, αφήνουν το κοπάδι, αλλά τα νεαρά θηλυκά παραμένουν στην περιοχή όπου γεννιούνται, μέλη ενός δεμένου κοινωνικού συνόλου που ασχολείται με την ανατροφή της νέας γενιάς.
Τα αρσενικά κατευθύνονται προς τα παγωμένα νερά της Αρκτικής ή της Ανταρκτικής, μερικές φορές περιπλανώμενα σε ομάδες εργένηδων όχι ιδιαίτερα δεμένες. Καθώς γερνούν, γίνονται μοναχικοί ταξιδιώτες, που καλύπτουν χιλιάδες χιλιόμετρα κάθε χρόνο. Σε διάστημα50-60 χρόνων μπορεί να διανύσουν έως και 2 εκατ. Χιλιόμετρα στους ωκεανούς. Όταν όμως έρχεται η ώρα, κινούνται και πάλι προς τα θερμότερα ύδατα προκειμένου να βρουν τα θηλυκά και να διαιωνίσουν το είδος.
Ο αριθμός των φυσητήρων που ζουν στους ωκεανούς παραμένει άγνωστος. Σίγουρα είναι μεγαλύτερος από το 1987, που σταμάτησε η φαλαινοθηρία για εμπορικούς σκοπούς. Τις προηγούμενες δεκαετίες τα φαλαινοθηρικά κυνηγούσαν τις μεγαλύτερες φάλαινες για το πολύτιμο λίπος τους. Με λιγότερα ώριμα αρσενικά στα αναπαραγωγικά πεδία, οι πληθυσμοί των φυσητήρων μειώθηκαν και αυτοί οι δεινοί δύτες θεωρούνταν απειλούμενο είδος. Σήμερα ο πληθυσμός τους ανακάμπτει σταδιακά και η τεχνολογία εντοπισμού και παρακολούθησης του είδους έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο.
Τα τελευταία 30 χρόνια οι επιστήμονες άρχισαν να μελετούν αυτά τα πλάσματα στο ενδιαίτημά τους. Ελάχιστοι ειδικοί στα κητώδη αφιέρωσαν τη ζωή τους στην παρακολούθηση των φυσητήρων που κινούνται στους απέραντους ωκεανούς. Εκτός από τις προσωπικές παρατηρήσεις και την ταυτοποίηση από φωτογραφίες, βασίζονται σε ραδιοπομπούς για την παρακολούθηση των κινήσεων των ζώων και στα υδρόφωνα τα οποία καταγράφουν την επικοινωνία μέσω των «κλικ». Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ακόμη για τους φυσητήρες που δεν έχουν ανακαλυφθεί.

 ΦΑΛΑΙΝΕΣ ΦΥΣΗΤΗΡΕΣ

 ΦΑΛΑΙΝΕΣ ΦΥΣΗΤΗΡΕΣ ALBINO

Ενυδρείο Κρήτης

"Η Μεσόγειος ,ασφαλώς και δεν συρρικνώνεται..."

Και το ελάχιστο κύμα της έχει ιδιαίτερη χάρη και όψη, άλλα μηνύματα εκπέμπει ο ορμητικός Βορράς, ο θυελλώδης και ύπουλος Νότος, ο βραχύβιος Aπηλιώτης. ’λλα ονειρικά σκηνικά συνθέτουν τα αβαθή των ακτών του Aιγαίου, άλλα τα πελάγη και άλλα οι μακρινοί βυθοί των ρηγμάτων. ’λλες σκηνές σχηματίζουν οι δαιδαλώδεις σχισμές των υποθαλάσσιων βράχων, άλλες τα επιβλητικά θαλάσσια σπήλαια με το λιγοστό φως, και άλλες η χρυσίζουσα άμμος του βυθού.

’λλα σκηνικά άφησε ο άνθρωπος στο ιστορικό πέρασμά του όπως τα αρχαία ναυάγια, και τις πόλεις που βυθίστηκαν. Διαφορετική η συμπεριφορά του Kρητικού σκάρου, του πολύχρωμου γύλου, του τέλειου καρχαρία, των σιωπηλών μαλακίων, των σε συνεχές λίκνισμα υποθαλάσσιων φυτών. Διαφορετική η ζωή των ακίνητων κοραλλιών και των αεικίνητων τόνων, της ανεμώνης που πάλλεται και της γοργόνιας που αντιστέκεται, των σελαχιών που πετούν και της μέδουσας που παρασύρεται.

Λεσσεψιανοί μετανάστες ονομάστηκαν οι νέοι κάτοικοι που πέρασαν στη Μεσόγειο όταν ο άνθρωπος άνοιξε τη διώρυγα στο Σουέζ. Νέοι για τη Μεσόγειο αλλά παλιοί κάτοικοι των θερμών τροπικών θαλασσών και των κοραλλιογενών υφάλων Ήρθαν και ευδοκίμησαν .Η Μεσόγειος γέμισε με νέα παράξενα τροπικά χρώματα και σχήματα και όπως συμβαίνει με τους μετανάστες η παλιά ζωή εμπεν

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Θάλασσα απέραντη
μικρή και καπετάνιου κόρη
εύχομαι την αγάπη σου
να την εβρούνε ολοι
................................

Κατέβα ήλιε φωτεινέ
και' σύ λαμπρό φεγγάρι
Κατέβα άνθρωπε τρελέ
Και'σύ με όλη τη χάρη
Πήγαινε στο ακρογιάλι σου,
πήγαινε στον βυθό σου,
πήγαινε στην αγάπη σου
και 'γώ στην άβυσσό σου.

........................................
 Άνθρωπε εσύ που με κοιτάς και ημερεύεις
κάθε φορά τριγυρνάς και με γυρεύεις.
Ψάχνεις να βρεις πού κρύφτηκα,εγώ η γλαυκομάτα,
όμως δε βλέπεις πως τα χέρια σου με αίμα είναι γεμάτα.
Μην ρίχνεις το φταίξιμο σ'εμέ για αυτά τα βάσανά σου,
εγώ σε δέχτηκα κι εσύ με εκμεταλλεύτηκες για τα συμφέροντα σου.
Αυτό το μάθημα σου δίνω
και βάλτο καλά μέσ' το μυαλό σου
γιατί εγώ ποτέ δε θα σ'αφήνω.
......................................

Από Χριστίνα Λαμάι..










 

Το ναυάγιο του Prestige

ΜΙΑ οικολογική και οικονομική καταστροφή ξεκίνησε στις 13 Νοεμβρίου 2002, όταν πλέοντας στη μανιασμένη θάλασσα το πετρελαιοφόρο Πρεστίζ παρουσίασε διαρροή. Οι προσπάθειες που έγιναν προκειμένου να σωθεί το πλοίο το οποίο υπέστη αυτή τη ζημιά απέτυχαν, και έπειτα από έξι ημέρες—κατά τις οποίες περίπου 20.000 τόνοι πετρελαίου είχαν διαρρεύσει—το δεξαμενόπλοιο τελικά κόπηκε στα δύο και βυθίστηκε, σχεδόν 200 χιλιόμετρα ανοιχτά των ακτών της Ισπανίας.

Το δεξαμενόπλοιο πήρε μαζί του στο βυθό πάνω από 50.000 τόνους πετρελαίου, και από το κύτος του συνέχισαν να διαρρέουν περίπου 125 τόνοι κάθε ημέρα. Σχηματίστηκαν καινούριες πετρελαιοκηλίδες οι οποίες κατευθύνονταν ολοταχώς προς την ακτή. Το βαρύ πετρέλαιο, με την παχύρρευστη και τοξική υφή του, ήταν ιδιαίτερα καταστροφικό για το περιβάλλον.

Οι αποπνικτικές αναθυμιάσεις εμπόδισαν πολλούς εθελοντές οι οποίοι προσπαθούσαν να καθαρίσουν τις παραλίες. Επιπλέον, το πετρέλαιο σχημάτισε μια ογκώδη μάζα πίσσας που κόλλησε στους βράχους σαν μαύρη τσίχλα. «Είναι μια από τις χειρότερες πετρελαιοκηλίδες στην ιστορία», είπε με λύπη ο Μισέλ Γκιρίν, διευθυντής του Κέντρου Στοιχείων, Ερευνών και Δοκιμών για τη Μόλυνση του Νερού από Ατυχήματα.

Ηρωικές Προσπάθειες

Επί εβδομάδες, εκατοντάδες ψαράδες είχαν ανοιχτεί στη θάλασσα για να δώσουν μάχη με τις πετρελαιοκηλίδες που απειλούσαν την πηγή από την οποία εξασφάλιζαν τα προς το ζην. Οι ψαράδες αγωνίζονταν ηρωικά να μαζέψουν το πετρέλαιο προτού αυτό μαυρίσει τις παραλίες τους και καταστρέψει έναν από τους πλουσιότερους ψαρότοπους στον κόσμο. Μερικοί έβγαζαν με τα χέρια τους από το νερό μεγάλα κομμάτια του γλοιώδους υλικού. «Ήταν πολύ κοπιαστική εργασία, αλλά εμείς με τις μικρές μας βάρκες δεν είχαμε άλλη επιλογή», εξήγησε ο Αντόνιο, ένας ντόπιος ψαράς.

Ενώ οι ψαράδες πάλευαν με το πετρέλαιο στη θάλασσα, χιλιάδες εθελοντές από όλη την Ισπανία προσπαθούσαν να καθαρίσουν τις παραλίες. Με τις λευκές φόρμες μιας χρήσης και τις μάσκες που φορούσαν, έμοιαζαν σαν να λαβαίνουν μέρος σε βιολογικό πόλεμο. Αλλά η αποστολή τους ήταν να φτυαρίζουν φιλόπονα το πετρέλαιο σε κάδους για να μπορέσουν να το απομακρύνουν. Όπως έκαναν και οι ψαράδες, μερικοί εθελοντές χρησιμοποιούσαν ακόμη και τα χέρια τους για να μαζέψουν το πετρέλαιο που είχε ρυπάνει τις παραλίες.

Τραγικές Συνέπειες

«Νόμιζα ότι θα πέθαινα από λύπη όταν είδα για πρώτη φορά τα μαύρα κύματα να πετούν με ορμή το πετρέλαιο πάνω στην αποβάθρα στη Μούχια», είπε ο Ραφαέλ Μούζο, δήμαρχος της Κορκουμπιόν στη βόρεια Γαλικία, όπου η ακτογραμμή ερημώθηκε. «Εξαιτίας της πετρελαιοκηλίδας, πάρα πολλοί άνθρωποι στην πόλη μας δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τα προς το ζην».

Δυστυχώς, το όμορφο νέο εθνικό πάρκο της Ισπανίας, Λας Ίσλας Ατλάντικας (Νησιά του Ατλαντικού), δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από μία πετρελαιοκηλίδα. Τεράστιες αποικίες από θαλασσοπούλια ζούσαν σε αυτά τα πέντε κάποτε πεντακάθαρα νησιά στα ανοιχτά της Γαλικίας. Ο βυθός γύρω από αυτή την περιοχή ήταν ιδιαίτερα πλούσιος σε θαλάσσια είδη.

Μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου, το 95 τοις εκατό των ακτογραμμών του πάρκου είχε μολυνθεί με πετρέλαιο. Ορνιθολόγοι υπολόγισαν ότι θα επηρεάζονταν 100.000 περίπου πουλιά. Μάλιστα δύτες είδαν μεγάλες μάζες στερεοποιημένου πετρελαίου να κινούνται πάνω κάτω στο βυθό και να καταστρέφουν το εύθραυστο θαλάσσιο οικοσύστημα.

Ο Τζέι Χόουλκομ, ο οποίος συγκρότησε ένα κέντρο διάσωσης πτηνών, ανέφερε: «Συνήθως, τα πουλιά πεθαίνουν είτε από πνιγμό είτε από υποθερμία. Τα φτερά διαποτίζονται από πετρέλαιο με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οι μονωτικές και αδιάβροχες ιδιότητές τους. Επιπλέον, το βαρύ πετρέλαιο τα τραβάει προς τα κάτω, όπως τα βρεγμένα ρούχα μπορούν να τραβήξουν προς τα κάτω έναν κολυμβητή. . . . Νιώθεις μεγάλη ικανοποίηση όταν σώζεις μερικά πουλιά, ακόμη και αν αυτά είναι σχετικά λίγα».

«Αναμενόμενο Ατύχημα»

Ο κόσμος εξαρτάται από το πετρέλαιο για ενέργεια, αλλά προκειμένου να περιοριστούν οι δαπάνες, συχνά το πετρέλαιο μεταφέρεται με επικίνδυνα, κακοσυντηρημένα πλοία. Ως εκ τούτου, η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) περιέγραψε το περιστατικό ως «αναμενόμενο ατύχημα».

Το Πρεστίζ είναι το τρίτο δεξαμενόπλοιο που βυθίστηκε στα ανοιχτά των ακτών της Γαλικίας τα τελευταία 26 χρόνια. Πριν από 10 περίπου χρόνια το Ετζίαν Σι ναυάγησε κοντά στη Λα Κορούνια, στη βόρεια Γαλικία, και απελευθέρωσε 40.000 τόνους αργού πετρελαίου, από το οποίο μερικές εκτάσεις στις παρακείμενες ακτές δεν έχουν αποκατασταθεί ακόμη. Το 1976, το Ουρκιόλα βυθίστηκε στα ίδια νερά, δημιουργώντας μια καταστροφική πετρελαιοκηλίδα 100.000 και πλέον τόνων.

Μετά την τελευταία καταστροφή, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να απαγορεύσει την κυκλοφορία όλων των πετρελαιοφόρων που δεν έχουν διπλά τοιχώματα. Αναμένεται να δούμε, όμως, αν αυτό το μέτρο θα αποδειχτεί αρκετό για να προστατέψει τις ταλαιπωρημένες ακτογραμμές της Ευρώπης.

February 22, 2007—In Antarctica's Ross Sea, a fishing boat has caught what is likely the world's biggest known colossal squid (yes, that's the species' name), New Zealand officials announced today.

Heavier than even giant squid, colossal squid(Mesonychoteuthis hamiltoni) have eyes as wide as dinner plates and sharp hooks on some of their suckers. The new specimen weighs in at an estimated 990 pounds (450 kilograms).

The sea monster had become entangled while feeding on Patagonian toothfish (toothfish photos) caught on long lines of hooks. The crew then maneuvered the squid into a net and painstakingly hauled it aboard—a two-hour process.

The animal was frozen and placed in a massive freezer below decks. Now in New Zealand, the carcass awaits scientific analysis.

"Even basic questions such as how large does this species grow to and how long does it live for are not yet known," said New Zealand Fisheries Minister Jim Anderton in a statement.

The deep-sea species was first discovered in 1925, though the only evidence was two tentacles found in a sperm whale's stomach. Since then there have been only a scattering of sightings, including a colossal squid caught in 2003 in the same region as the recent find.

The new specimen is likely the first intact male ever recovered, Anderton said.

Squid expert Steve O'Shea told local press, "I can assure you that this is going to draw phenomenal interest."

For one thing, added the Auckland University of Technology professor, the squid would yield calamari rings the size of tractor tires.

Photo in the News: Colossal Squid Caught off Antarctica